De eerste keer dat ik kennis maakte met Kayamandi was 17 jaar geleden. Ik heb 3 maanden vrijwilligerswerk gedaan in een crèche en verbleef bij een hostfamily in dezelfde township. Afgelopen december heb ik, mede dankzij SOS Kayamandi, opnieuw contact kunnen leggen met mijn hostfamily. Cecil, de zoon, heeft ons gezin opnieuw Kayamandi laten zien, 17 jaar later.
 
Kayamandi is de afgelopen 17 jaar ontzettend veranderd. Er zijn veel meer shacks bijgekomen en de armoede is veel erger geworden. Het was voor mij op een hoop punten niet meer het Kayamandi qua uiterlijk zoals ik het mij herinnerde. Toen wij de sloppenwijk in reden waren er uiteraard wel nog steeds de vele bbq’s (braai). Dit keer alleen niet met smiley’s erop (afgehakte koeienhoofden die zo worden genoemd, omdat door de hitte de mondhoeken omhoog trekken), maar ander vlees erop. Deze smiley’s vonden wij overigens bij iemand anders later wel terug. 
In de tussentijd zijn er ook flink wat branden geweest, waarna alles ook weer opnieuw is opgebouwd. Waaronder weer op dezelfde plek als waar het 17 jaar geleden ook was toen de crèche afbrandde, waar ik zelf werkte en een 2-jarig meisje hierbij om het leven kwam.
De wegen zijn heel smal geworden en de shacks nog arremoediger dan dat zij al waren. De township is ongeveer 10x zoveel groter geworden dan dat hij was, erg dicht op elkaar gebouwd en smalle steegjes. Hierdoor had ik nog maar weinig herkenningspunten. 
Wat ik nog wel herkende was de warmte en vriendelijkheid van de bewoners, deze was er zeker nog wel! In het begin hadden de kinderen echt een cultuurshock, ook al hadden wij ze wel voorbereid. Gelukkig door de warmte en vriendelijkheid van de bewoners veranderde dit en Cecil werd al snel hun beste vriend. Het is een stuk groter geworden, dicht op elkaar gebouwd en flink wat veel te smalle steegjes.
Er komt geen tot weinig steun van de regering. Eind mei zijn nieuwe er verkiezingen. Waar de reisorganisatie aan gaf geen demonstraties te verwachten, begreep ik van mijn hostfamily dat deze er waarschijnlijk wel komen.
17 Jaar geleden waren er een hoop vrijwilligers in Kayamandi, voornamelijk uit Amerika en Europa. Deze zijn er helaas niet meer. Alle contacten die er waren zijn weggevallen in de Covid tijd. Dit is ook duidelijk te merken in de sloppenwijk zelf. Bepaalde zaken worden niet meer opgepakt.
Ook werd er verteld dat er qua criminaliteit in Kayamandi niet vaak iets gebeurt (in vergelijking met andere townships), mede doordat het nog vrij klein is. De vraag is natuurlijk hoelang dit goed blijft gaan, aangezien iedereen steeds dichter op elkaar woont.
Mama Maradebe had vroeger een crèche in een stenen huis. Vrij luxe eigenlijk. Helaas was de huur niet meer te betalen en heeft zij deze locatie moeten inleveren voor een soort van blauwe container. Deze heeft zij op 2 plekken staan voor 2x 30 kinderen. Toen ik dit zag en ook wat zij heeft qua inboedel voor de crèche, ben ik heel blij dat wij een extra tas met speelgoed hebben meegenomen.
Verder komt er nog steeds veel AIDS voor, maar het grootste probleem zijn de tienermoeders. Per kind per maand krijgen zij 480 ZAR van de regering. Omgerekend is dit zo’n 24 euro. Voor ons niet veel, voor hun een fortuin. Kinderen rennen zonder toezicht op straat. Dit is voor ons bijna niet voor te stellen, maar voor hun heel normaal.
Tussendoor zijn wij nog even langs het huis geweest waar ik zelf ook 3 maanden heb gelogeerd 17 jaar geleden. Wat ik eerder al zei was mama Maradebe helaas niet thuis, maar haar dochter Nozi en broer Linda wel! Ik kwam binnen en zag gelijk een hele grote glimlach op het gezicht van Linda. Wat ontzettend bijzonder dat hij mij na al die tijd nog herkende. Zelfs de bekende handdruk werd gelijk gedaan. Linda heeft het downsyndroom en is ontzettend lief. Ook Nozi was er, de dochter van mama Maradebe. Wat een fijn weerzien was dit! Dikke knuffels ook voor de kinderen. Wat een warme en fijne familie! Wij hebben alvast 6 pakken stroopwafels achter gelaten waar zij erg blij mee waren.
Volgend jaar hebben wij plannen om weer terug te gaan, als het kan met de kinderen…